ΟΙ ΥΠΕΡΘΑΛΑΜΗΓΟΙ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ (2ος π.χ– 1ος μ.χ αι.) ΟΙ «ΓΊΓΑΝΤΕΣ» ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ
Η ΡΑΓΔΑΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΝΑΥΠΗΓΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ
Ευάγγελος Νέστορος Γρυπιώτης
Με απέραντη αγάπη στον λατρευτό μου Αχιλλέα.
Πλωτά θαύματα του αρχαίου κόσμου
22 αιώνες πριν οι πολυτελείς γίγαντες της σύγχρονης κρουαζιέρας οργώσουν υπερήφανοι τις θάλασσες του κόσμου, προκαλώντας με την πολυτέλεια και το μέγεθος τους τον θαυμασμό των ανθρώπων,
Ο καθ όλα ισότιμος σε πολυτέλεια, μέγεθος και καινοτομία πρόγονος τους, κοσμούσε με την παρουσία του τις θάλασσες, τους ποταμούς και τις λίμνες της Ανατολικής Μεσογείου.
Πρόκειται για τις περίφημες υπερθαλαμηγους των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών χρόνων, πλοία που το μέγεθός τους ξεπερνούσε τα 120 μέτρα, σε μία εποχή που ο μέσος όρος των πλοίων που ναυπηγούσαν ήταν τα 40-50 μέτρα, η δε πολυτέλεια τους, υπήρξε αντικείμενο σχολίων, θαυμασμού και πηγή έμπνευσης για πολλούς αρχαίους συγγραφείς.
Ένα τέτοιο θαυμαστό πλοίο κατασκευάστηκε από τον μικροναυπηγό Ευάγγελο Γρυπιώτη και την δημιουργική ομάδα του MIKROSHIPBUILDINC MUSEUM με σκοπό την ανάδειξη των υπέροχων αυτών «θαυμάτων» της θάλασσας.
Floating wonders of the ancient world
Twenty two centuries before the luxurious giants of the modern cruise fleet pioneered the seas of the world, provoking with their luxury and size the admiration of the people, their all-encompassing and equivalent in luxury, size and innovation ancestors were sailing rivers and lakes of the Eastern Mediterranean.
These are the famous mega-yachts of Hellenistic and Roman times, ships whose size exceeded 120 meters, at a time when the average ships were 40-50 meters, and their luxury was subject to comments, admiration and a source of inspiration for many ancient writers.
Such a marvelous ship was built by micro naval architect Evangelos Grypiotis and the creative team of MIKROSHIPBUILDINC MUSEUM in order to highlight these wonderful “miracles” of the sea.
Yours sincerely,
Evangelos Nestoros Gripiotis
«Κατεσκεύασεν δ’ ο Φιλοπάτωρ και ποτάμιον πλοιον, την θαλαμηγόν καλουμένην, τό μηκος έχουσαν ημισταδίου, τό δέ ευρος η πλατύτατον λ’ πηχων ˙ το δε ύψος σύν τω της σκηνης αναστήματι μικρόν απέδει τεσσαράκοντα πηχων… κατεσκεύαστο δ’ αυτης κατά μέν μέσον το κύτος τά συμπόσια και οί κοιτωνες και τά λοιπά τά προς την διαγωγήν χρηστήρια. Πέριξ δε της νεώς περίπατοι κατά τάς τρεις πλευράς εγεγόνεσαν διπλοι. ων η μέν περίμετρος ην πέντε πλέθρων ουκ ελάττων.»
(Αθήναιος Δειπνοσοφιστών Ε 204 e, f)
Αποκορύφωμα δε της θαυμαστής ναυπηγικής δυνότητας των Ελλήνων αποτελεί το χτίσιμο της περίφημης υπερθαλαμηγού Συρακουσίας την οποία ναυπήγησε ο Φιλέας βασισμένος στα σχέδια του Κορίνθιου Αρχία και υπό την επίβλεψη και τις οδηγίες του Αρχιμήδη. Η κατασκευή του πλοίου ολοκληρώθηκε σε δώδεκα μήνες. Η ξυλεία που χρησιμοποιήθηκε ήταν αρκετή για τη ναυπήγηση εξήντα πλοίων με τέσσερις σειρές κουπιά. Το μήκος του ξεπερνούσε τα εκατό μέτρα, διέθετε τρεις ορόφους, πάνω από τριάντα καμπίνες, δέκα στάβλους, γυμναστήριο, λουτρά, βιβλιοθήκες, χώρους ψυχαγωγίας, φούρνους για τις προετοιμασίες των φαγητών και κήπους με πέργκολες. Οι εσωτερικοί χώροι ήταν πλούσια διακοσμημένοι, ενώ το δάπεδο του μεσαίου ορόφου ήταν στρωμένο με ψηφιδωτές πλάκες οι οποίες απεικόνιζαν σκηνές από την Ιλιάδα. Διέθετε ένα τεράστιο αμυντικό σύστημα στο ανώτερο κατάστρωμα αποτελούμενο από οχτώ πύργους γεμάτους πολεμοφόδια (πέτρες και βέλη),ένα λιθοβόλο καταπέλτη που είχε τη δύναμη να ρίξει πέτρα τριών ταλάντων, κατασκεύασμα του περίφημου Αρχιμήδη, πολλούς τοξότες και οπλίτες.
Υπήρχαν τέσσερις ξύλινες και οχτώ σιδερένιες άγκυρες. Διέθετε τρεις ιστούς και κάτι που για πρώτη φορά στην ιστορία των πλοίων αναφέρεται, αντλία εκροής των υδάτων, κάτι που έκανε ένας άντρας με την βοήθεια του κοχλία του Αρχιμήδη.
«…η δε αντλία καίπερ βάθος υπερβάλλον έχουσα δι’ ενός ανδρός εξηντλείτο διά κοχλίου, Αρχιμήδους εξευρόντος»
(Αθήναιος Δειπνοσοφιστών Ε 206- 208 f )
Το κύτος του θαυμαστού αυτού «ΤΙΤΑΝΑ» της ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ στον τομέα της ΝΑΥΠΗΓΙΚΗΣ είναι βασισμένο στα πραγματικά σχέδια ενός τέτοιου πλοίου, και συγκεκριμένα της Θαλαμηγού του Καλιγούλα που βρέθηκε και ανασύρθηκε από τον βυθό της λίμνης ΝΕΜΙ στην ΙΤΑΛΙΑ.
Οι υπερκατασκευές και ο διάκοσμος του βασίζονται σε περιγραφές από τον ΑΘΗΝΑΙΟ, ΑΠΑΝΤΑ 5, Δειπνοσοφιστών Ε …Εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ 425 «ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ».
Ο εξοπλισμός του, σε ενδελεχή, πολυετή έρευνα και κυρίως σε συνεργασία με καταξιωμένους, στην μελέτη των Ελληνιστικών χρόνων, Αρχαιολόγους που τίμησαν, συμβάλλοντας με τις γνώσεις τους, το δύσκολο αυτό εγχείρημα.
Τα μικροναυπηγιμένο μοντέλο διαθέτει 6 επίπεδα και περισσότερους από 50, άρτια εξοπλισμένους εσωτερικούς χώρους, έχει μήκος 2 μέτρα και 40 εκατοστά, ύψος 97 εκατοστά, πλάτος 65 εκατοστά που με το άνοιγμα των κουπιών φτάνει το 1 μέτρο και 39 εκατοστά, το βάρος του αγγίζει τα 100 κιλά και διαθέτει άριστη δυνατότητα πλεύσης.